Sầu riêng là loại cây ăn trái có giá trị kinh tế cao, được nhiều nhà vườn lựa chọn đầu tư trong những năm gần đây. Với giá trị xuất khẩu tăng trưởng mạnh mẽ và nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao, diện tích trồng sầu riêng trên cả nước đang ngày càng mở rộng. Tuy nhiên, không ít bà con nông dân khi bắt tay vào trồng sầu riêng đã gặp phải những sai lầm không đáng có, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây và hiệu quả kinh tế mùa vụ. Dưới đây là 9 sai lầm phổ biến cần tránh để giúp vườn sầu riêng phát triển khỏe mạnh và bền vững.
KHÔNG XỬ LÝ ĐẤT KHI CHUYỂN ĐỔI CÂY TRỒNG
Khi chuyển đổi từ đất trồng cao su, cà phê, hồ tiêu hay cây có múi sang trồng sầu riêng, nhiều nhà vườn bỏ qua bước xử lý đất. Trong khi đó, nền đất cũ có thể tồn dư mầm bệnh hoặc bị nhiễm tuyến trùng, rất dễ gây bệnh cho cây non. Trước khi trồng, bà con cần xử lý đất bằng vôi nông nghiệp, bổ sung nấm đối kháng Trichoderma hoặc các chế phẩm sinh học để cải tạo đất, tiêu diệt mầm bệnh, tạo môi trường sạch cho rễ phát triển.
SỬ DỤNG CÂY GIỐNG KÉM CHẤT LƯỢNG
Chọn giống là bước đầu tiên và cực kỳ quan trọng trong hành trình trồng sầu riêng. Việc mua giống trôi nổi, không rõ nguồn gốc có thể dẫn đến việc cây mang mầm bệnh, sinh trưởng kém, tỉ lệ sống thấp. Bà con nên chọn giống từ các vườn ươm uy tín, đảm bảo cây khoẻ mạnh, thân mập, lá xanh, không dị tật. Ngoài ra, cây giống cần được xử lý nấm bệnh định kỳ trong thời gian ươm để đảm bảo khả năng chống chịu sau khi trồng ngoài vườn.
MẬT ĐỘ TRỒNG QUÁ DÀY
Khoảng cách trồng không hợp lý là một trong những nguyên nhân chính khiến vườn sầu riêng dễ nhiễm sâu bệnh và khó chăm sóc. Mật độ trồng quá dày khiến cây cạnh tranh dinh dưỡng, nhanh giao tán, khó thoát ẩm và dễ lây lan mầm bệnh. Bà con nên áp dụng khoảng cách 8x8m hoặc 9x9m, giúp cây phát triển cân đối, thuận tiện trong việc cắt tỉa, tưới tiêu và bón phân.
TRỒNG XEN CANH VỚI CÂY KHÔNG PHÙ HỢP
Việc trồng xen canh không đúng cách có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh trưởng của sầu riêng. Ví dụ, cây mít hút phân nhanh, sinh trưởng mạnh sẽ cạnh tranh dinh dưỡng với sầu riêng, khiến cây còi cọc. Ngoài ra, các loại cây như quýt, cam, ớt… dễ mang nấm bệnh và truyền sang sầu riêng. Nếu cần trồng xen, bà con nên ưu tiên các loại cây họ đậu, rau màu ngắn ngày để cải tạo đất và thu hoạch sớm.
TRỒNG SÂU GỐC
Trồng cây quá sâu hoặc trong các hố đất cũ chưa xử lý kỹ là nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngập úng, thối rễ, vàng lá, xì mủ. Khi trồng, cần đảm bảo bầu cây cao hơn mặt đất từ 2–3cm để tránh đọng nước. Đối với miền Tây, nên trồng trên mô cao 60–80cm, rộng 1–2m; miền Đông và Tây Nguyên có thể đào hố kích thước 60x60x60cm hoặc 70x70x70cm tùy đất. Cần thoát nước tốt để đảm bảo rễ không bị úng khi mưa lớn.
KHÔNG CHE NẮNG VÀ CỐ ĐỊNH CÂY SAU KHI TRỒNG
Cây con sau khi trồng có tán lá mỏng, dễ bị cháy nắng và bộ rễ còn yếu. Nếu không cố định cây bằng cọc chống, cây dễ bị lung lay, tổn thương rễ, chậm lớn. Cần sử dụng lưới đen hoặc cây che để giảm bớt ánh nắng gay gắt trong thời gian đầu. Đồng thời, buộc nhẹ thân cây vào cọc để giữ ổn định và bảo vệ cây con trước gió mạnh.
KHÔNG CHĂM SÓC ĐẦY ĐỦ VÀ THIẾU NƯỚC TƯỚI
Một số nhà vườn khi trồng xen canh hoặc không có kế hoạch chăm sóc rõ ràng thường bỏ bê sầu riêng trong giai đoạn kiến thiết cơ bản. Việc không cung cấp đủ phân, nước, dinh dưỡng hoặc không kiểm soát bệnh hại khiến cây phát triển chậm, giảm năng suất khi vào giai đoạn cho trái. Hệ thống tưới không đồng bộ, đặt béc quá gần gốc gây ngập úng cũng là sai lầm thường thấy. Bà con nên xây dựng hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc phun mưa hợp lý, đảm bảo đủ nước cho rễ cám hút nuôi cây.
BÓN PHÂN CHƯA HOAI MỤC
Phân chuồng tươi hoặc ủ chưa kỹ có thể gây ngộ độc rễ, tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển. Điều này dễ khiến cây bị vàng lá, thối rễ, giảm chất lượng và sản lượng trái. Để hạn chế rủi ro, nên sử dụng phân hữu cơ đã được ủ hoai mục kỹ với nấm đối kháng Trichoderma, kết hợp với phân sinh học để tăng cường hiệu quả.
THIẾU KIẾN THỨC KỸ THUẬT VÀ QUẢN LÝ VƯỜN KHÔNG ĐỒNG BỘ
Việc đổ xô trồng theo trào lưu khiến nhiều bà con chưa kịp trang bị kiến thức kỹ thuật đã đầu tư vườn sầu riêng với quy mô lớn. Điều này dễ dẫn đến sai sót trong các khâu từ thiết kế vườn, thoát nước, bón phân đến chăm sóc cây khi ra hoa – đậu trái. Kỹ thuật không đồng bộ khiến cây dễ nhiễm bệnh, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng trái.
Để cây sầu riêng phát triển tốt, đạt năng suất cao và bền vững, bà con cần chuẩn bị kỹ lưỡng từ khâu chọn giống, thiết kế vườn, xử lý đất, chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh. Tránh lặp lại những sai lầm phổ biến trên sẽ giúp bà con tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng vườn và thu về vụ mùa bội thu. Chúc bà con thành công!
